ISSN 1016-5169 | E-ISSN 1308-4488
Archives of the Turkish Society of Cardiology
pdf
Türkiye’de diabetes mellitus epidemiyolojisinin zamana bağlı değişimi: Bir sistematik derleme ve meta-analiz [Turk Kardiyol Dern Ars]
Turk Kardiyol Dern Ars. 2018; 46(7): 546-555 | DOI: 10.5543/tkda.2018.88225

Türkiye’de diabetes mellitus epidemiyolojisinin zamana bağlı değişimi: Bir sistematik derleme ve meta-analiz

Mehmet Birhan Yılmaz1, Mustafa Kılıçkap2, Adnan Abacı3, Cem Barçın4, Fahri Bayram5, Doruk Karaaslan6, Hüseyin Göksülük2, Meral Kayıkçıoğlu7, Necla Özer8, Gültekin Süleymanlar9, Mahmut Şahin10, Lale Tokgözoğlu8, İlhan Satman11
1Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Sivas
2Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
3Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
4Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
5Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalı, Kayseri
6Koç Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İstanbul
7Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, İzmir
8Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Ankara
9Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Bilim Dalı, Antalya
10Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Samsun
11İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, İstanbul - TÜSEB Türkiye Halk Sağlığı ve Kronik Hastalıklar Enstitüsü, İstanbul

AMAÇ
Diabetes mellitus (DM) ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Türkiye’de DM prevalansını bildiren çeşitli epidemiyolojik çalışmalar olmasına rağmen, bu çalışmaları bir bütün olarak inceleyen ve DM prevalansındaki geçici değişiklikleri değerlendiren bir meta-analiz veya sistematik derleme mevcut değildir. Bu meta-analizde, son 15 yılda yapılmış olan ve ülkemizde DM prevalansı hakkında bilgi veren çalışmalar incelenmiştir.

YÖNTEMLER
Son 15 yılda Türkiye’de erişkin popülasyonda yapılan, Türkiye’yi örnekleyen veya örnekleme potansiyeli olan ve kardiyovasküler risk faktörlerini araştıran çalışmalar, Ovid Medline, Web of Science Core Collection ve ULAKBİM veri tabanlarında tarandı. Ek olarak Sağlık Bakanlığı ve ilgili meslek örgütlerinin web siteleri ek çalışmalar açısından incelendi. Bu çalışmalar yanlılık (bias) riski açısından yüksek ve düşük riskli olarak kategorize edildi. Düşük riskli çalışmaların meta-analizinde rastgele etkiler modeli (random effects model) kullanıldı. DM prevalansındaki zamansal değişimi değerlendirmek üzere meta-regresyon yapıldı.

BULGULAR
DM prevalansı ile ilgili bilgi veren 8 çalışma (n=84656) bulundu. Bu çalışmaların dördü (n=56853) yanlılık riski düşük, dördü ise (n=27803) yanlılık riski yüksek olarak değerlendirildi. Yanlılık riski düşük çalışmalarla kıyaslandığında, yanlılık riski yüksek çalışmaların çok geniş bir aralıkta (%4 ile %15 arasında) prevalans dağılımı gösterdiği saptandı. Yanlılık riski düşük çalışmaların meta-analizinde DM kaba prevalansı tüm grupta %13.5 (%95 GA: %11.6-15.5), kadınlarda %14.2 (%95 GA: %12.3-16.2), erkeklerde ise %12.6 (%95 GA: %10.5-14.9) olarak hesaplandı. Yanlılık riski düşük çalışmaların meta-regresyon analizinde, çalışmalar arasındaki yaş ortalamaları farklılığının ve çalışmanın yapıldığı zamanın çalışmalar arası heterojeniteyi kısmen açıkladığı anlaşıldı (R2 değerleri sırasıyla %52 ve %78).

SONUÇ
Bu meta-analizin sonuçları, DM’nin ülkemizde oldukça yaygın bir halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir. Yakın tarihli çalışmaları geçmiş çalışmalarla kıyaslayarak DM sıklığının arttığını bildiren araştırmaların aksine, mevcut analizde-kısıtlılıklarına rağmen-DM sıklığında zaman içindeki artışın en azından sınırlandığı yönünde bulgular elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Diabetes mellitus, epidemiyoloji; meta-analiz; prevalans.

Temporal changes in the epidemiology of diabetes mellitus in Turkey: A systematic review and meta-analysis

Bu makaleye nasıl atıfta bulunacaksınız?
Mehmet Birhan Yılmaz, Mustafa Kılıçkap, Adnan Abacı, Cem Barçın, Fahri Bayram, Doruk Karaaslan, Hüseyin Göksülük, Meral Kayıkçıoğlu, Necla Özer, Gültekin Süleymanlar, Mahmut Şahin, Lale Tokgözoğlu, İlhan Satman. Temporal changes in the epidemiology of diabetes mellitus in Turkey: A systematic review and meta-analysis. Turk Kardiyol Dern Ars. 2018; 46(7): 546-555

Sorumlu Yazar: Mehmet Birhan Yılmaz
Makale Dili: Türkçe


Journal Metrics

Journal Citation Indicator: 0.18
CiteScore: 1.1
Source Normalized Impact
per Paper:
0.22
SCImago Journal Rank: 0.348

Hızlı Arama



Copyright © 2024 Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi