Yaşlılarda ven hastalıklarına yaklaşım

Hem derin ven trombozunun hem de kronik venöz yetmezliğin insidansı ve şiddeti yaş ile birlikte artmaktadır. Ancak günümüzde yaşlı hasta populasyonundaki önemleri hala yeterince kavranamamış haldedir. Çoğu hastada daha önceden tedavi uygulanması öyküsü olmasına rağmen genellikle ileri klinik evrede kronik venöz yetmezliğe rastlanmaktadır. Bunun sonucu olarak yaşlı hastalarda mobilizasyon kısıtlılıklarında, günlük aktivitelerde yardım alma geresiniminde ve düşme riskinde artış mevcuttur. Hastalarda yaşam kalitesi olumsuz olarak etkilenmektedir. Yaşlılarda kronik venöz yetmezlik gelişiminde temel risk faktörleri içinde yaş, immobilizasyon ve obezite sayılabilir. Hastalar, bacaklarda ağrı, ödem, yanma, şişkinlik, ağırlık hissi, huzursuz bacak sendromu, gece krampları, damar genişlemesi, renk değişikliği ve açık yara gibi şikayetler ile kliniğe başvururlar. Tanısal süreçlerde öykü ve fizik muayenenin yanında hastanın evrelemesi ile birlikte renkli Doppler ultrasonografi incelemesi kullanılır. Venöz yetmezlik hastalarının tanımlanmasında “Klinik-Etiyoloji-Anatomi-Patoloji (KEAP)” sınıflaması kullanılmaktadır. Önde gelen ayırıcı tanılar içerisinde konjestif kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği, karaciğer disfonksiyonu, anti-hipertansif, non-steroid anti-inflamatuar ve bazı anti-diyabetik ilaç kullanımı ile lenfödem ve derin ven trombozu sayılabilir. Hastalarda erken tanı ve uygun terapötik müdahaleler sonrasında uzun süreli düzenli takip altında hastaların tutulması ileri komplike klinik durumların oluşması riskini azaltır. Tedavinin ana bileşenleri içinde hasta eğitimi, mobilizasyonu, bacak elevasyonu, obezitenin önlenmesi, venöz kompresyon çorabı kullanımı, venoaktif ajanların kullanımı ve kateter temelli/cerrahi müdahaleler sayılabilir. Yüzeyel venöz yetmezlikte endovenöz radyofrekans veya lazer ablasyon teknikleri ile endovenöz kimyasal ablasyon teknikleri ileri yaş grubu kronik yüzeyel venöz yetmezlik hastalarında düşük morbidite riskleri nedeniyle öncelikli olarak tercih edilecek girişimsel müdahale modaliteleridir. Yüzeyel trunkal varikoziteler için köpük skleroterapisi de ileri yaş grubunda bir alternatif olarak değerlendirilebilir. Alınacak her türlü tedavi kararında risk-fayda oranı, hastanın kliniği, mevcut bulunan tedavi imkanlarının yanında hastaya özgü riskler ve hepsinden önemlisi hastanın beklenti ve kararı temel belirleyici olmalıdır. Hastanın yaşından daha önemli olan şeyin hastanın kendi fizik kondüsyonu olduğu ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesinin bu yaş grubundaki önemi unutulmamalıdır.