Kırgızistan’da koroner arter hastalığı yönetimi: EUROASPIRE III verilerine göre Avrupa ve Türkiye ile karşılaştırma

AMAÇ
Koroner arter hastalığında EUROASPIRE III (The European Action on Primary and Secondary Prevention by Intervention to Reduce Events) çalışması, 2006-2007 yılları arasında Türkiye’nin de dahil olduğu 22 Avrupa ülkesinde (76 merkez) yapılmıştır. Bu çalışmada, bir Asya ülkesi olan Kırgızistan’da koroner arter hastalığının yönetimi ile ilgili durum EUROASPIRE III Türkiye ve Avrupa verileri ile karşılaştırıldı.

ÇALIŞMA PLANI
Kırgızistan’da 22 merkeze ait 1.067 kararlı koroner arter hastasının verileri geriye dönük olarak incelendi ve Türkiye’nin ve diğer Avrupa ülkelerinin EUROASPIRE III sonuçları ile karşılaştırıldı. Hastalarla çalışma sırasında ve koroner olay ve/veya girişimden en az bir yıl sonra görüşüldü, muayeneleri yapıldı.

BULGULAR
Hastaların 658’i kadın (%61.7) ve 409’u erkek (%38.3) olup ortalama yaşları 68±14 yıldı. Çalışmaya alınan hastaların 524’ü (%49.1) koroner olay sonrası tekrar izlenebildi. Kırgızistan ve Türkiye’de genç hasta (<50 yaş) oranlarının Avrupa ülkelerine kıyasla yüksek olduğu görüldü (Kırgızistan %28.2, Türkiye %20 ve Avrupa %12.7). Klasik risk faktörleri bakımından Türkiye ve Avrupa sonuçları arasında büyük fark olmamasına rağmen; Kırgızistan’da sigara (%75), hipertansiyon (%84), dislipidemi (%86.5) ve diyabet (%74.4) sıklığının diğer ülkelere göre belirgin yüksek olduğu görüldü. Kırgızistan’daki tedavi yaklaşımı ile Türkiye dahil diğer EUROASPIRE III ülkeleri arasındaki en büyük fark, tıbbi (%78’e karşı %95) ve girişimsel tedavinin (%1.9’a karşı %57) azlığıydı. Ayrıca, Avrupa sonuçları ile karşılaştırıldığı zaman, koroner olay sonrası sigara bırakma (Kırgızistan %27.4, Avrupa %70.8), fiziksel aktivite (Kırgızistan %17.5, Avrupa %59.1), kilo kaybı (Kırgızistan %37.2, Avrupa %58.2) oranlarının, Kırgızistan’da belirgin olarak az olduğu görüldü.

SONUÇ
Kırgızistan ile Türkiye ve Avrupa’nın EUROASPIRE III sonuçları karşılaştırıldığı zaman, Kırgızistan’da koroner arter hastalığı ve risk faktörleri yönteminin kılavuzların önlem, takip ve tedavi amaçlarının gerisinde kaldığı görüldü.