Turk Kardiyol Dern Ars. 2016; 44(1): 53-64 | DOI: 10.5543/tkda.2015.47041
Hiperkolesterolemide statin tedavisinin kesilmesi ile ilişkili hasta özellikleri ve sorumlu faktörler: Statin tedavisini bırakmış hastalarla yürütülmüş müdahalesiz gözlem çalışması (STAY Çalışması)
Lale Tokgözoğlu1, Ramazan Özdemir2, Rojhat Altındağ3, Ceyhun Ceyhan4, Ekrem Yeter5, Cihan Öztürk6, Fahri Bayram7, Tuncay Delibaşı8, Muzaffer Değertekin9, Mustafa Hakan Dinçkal10, Ibrahim Keleş11, Ali Serdar Fak12, Sinan Aydogdu12, Cafer Zorkun12, Zeynep Tartan121Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye
2Inönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Malatya, Türkiye
3Diyarbakır Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Diyarbakır, Türkiye
4Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Aydın, Türkiye
5Dışkapı Yıldırım Bayezıt Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Ankara, Türkiye
6Kahramanmaraş Pazarcık Özel Ortadoğu Tıp Merkezi, Kardiyoloji Bölümü, Kahramanmaraş, Türkiye
7Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Kayseri, Türkiye
8Dışkapı Yıldırım Bayezıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü, Ankara, Türkiye
9Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Istanbul, Türkiye
10Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Istanbul, Türkiye
11Istanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Ana Bilim Dalı, Istanbul, Türkiye
12Akademi Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Istanbul, Türkiye
13Türk Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Ankara
14Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, İstanbul
15Ataşehir Memorial Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, İstanbul
AMAÇ Hiperkolesterolemi tanısı ile izlenen statin kullanmakta olan hastalarda statin tedavisinin kesilmesi ile ilişkili hasta özellikleri ve sorumlu faktörlerin belirlenmesi
YÖNTEMLER Bu ulusal müdahalesiz gözlem çalışmasına statin tedavisini bırakmış toplam 532 (ort. yaş±SS 57.4±11.5 yıl; %52.4 kadın, %47.6 erkek) hiperkolesterolemili hasta dahil edildi. Hastaların sosyodemografik özellikleri kardiyovasküler risk faktörleri, geçmiş statin tedavisi ve tedavinin kesilmesine yönelik veriler tek vizitte kaydedildi.
BULGULAR Hastalara statin tedavisini bıraktıklarında ort.±SS 4.9±4.2 yıldı, hiperkolesterolemi tanısı konulmuş olduğu tespit edildi. Statin tedavisi hekim grupları içinde en sık kardiyologlar (%55.8) tarafından başlatılırken, tedaviyi bırakma kararının büyük çoğunlukla hastalar (%73.7) tarafından alındığı; hastanın bu kararı kendi insiyatifinde almasının daha yüksek eğitim düzeylerinde (%80.4), düşük eğitim düzeylerine (%69.7) göre belirgin olarak daha yaygın (p=0.022) olduğu saptandı. TV programlarında statin hakkında yapılan olumsuz haberler (%32.9); ilacın hepatik (%38.0), renal (%33.8) ve musküler (%32.9) yan etkilerinden çekinilmesi statin tedavisinin bırakılması ile ilişkili en sık oranda saptanan faktörler idi.
SONUÇ
Sonuç olarak, bu müdahalesiz gözlemsel çalışmada, statin tedavisinin %74 oranda hastaların kendi kendine ilacı bırakma kararı doğrultusunda gerçekleştiği saptanmıştır. Tedavi bırakma ve ilaç dışı alternatif tedavilere yönelme kararının daha yüksek eğitim düzeyine sahip hastalarca daha sıklıkla alındığı görülmüştür. Statin tedavisinin en sık kardiyologlar tarafından başlatıldığı ve TV programlarında statin hakkında özellikle ilacın yaşamı tehdit etmeyen yan etkilerine yönelik yapılan olumsuz haberlerin yanı sıra, hastaların hiperkolesterolemi ve ilgili riskleri konusunda yeterli bilgi düzeyinden yoksun olmalarının statin tedavisinin bırakılmasında öne çıkan sorumlu faktörler olduğu anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hiperkolesterolemi, hasta özellikleri; hazırlayıcı faktörler; statinlerin bırakılması; Türkiye
Patient characteristics and statin discontinuation-related factors during treatment of hypercholesterolemia: an observational non-interventional study in patients with statin discontinuation (STAY study)
Bu makaleye nasıl atıfta bulunacaksınız?
Lale Tokgözoğlu, Ramazan Özdemir, Rojhat Altındağ, Ceyhun Ceyhan, Ekrem Yeter, Cihan Öztürk, Fahri Bayram, Tuncay Delibaşı, Muzaffer Değertekin, Mustafa Hakan Dinçkal, Ibrahim Keleş, Ali Serdar Fak, Sinan Aydogdu, Cafer Zorkun, Zeynep Tartan. Patient characteristics and statin discontinuation-related factors during treatment of hypercholesterolemia: an observational non-interventional study in patients with statin discontinuation (STAY study). Turk Kardiyol Dern Ars. 2016; 44(1): 53-64
Sorumlu Yazar: Lale Tokgözoğlu, Türkiye
Makale Dili: İngilizce